Is melk gezond?

Melk bestaat voor 87% uit water en is een mengsel van vetdruppels met water. Het bevat de mineralen calcium, fosfor, zink, magnesium en foliumzuur en daarnaast nog vitamine A, B1, B6, B12 en vitamine D. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de invloed van melk op de gezondheid. Helaas zijn de resultaten van deze onderzoeken op zijn zachtst gezegd niet erg duidelijk. Uit vele onderzoeken blijkt dat melk een positieve invloed heeft op de gezondheid. Uit vele andere onderzoeken blijkt dat melk een slechte invloed heeft op de gezondheid. Zo wordt melk zelfs in verbrand gebracht met kanker. Wat moeten we nu geloven?

Melk is goed voor elk
Van oudsher hebben we meegekregen dat melk goed is. Er wordt veel reclame gemaakt door de zuivelindustrie en melk bevat veel goede mineralen en vitamines. Toch zijn er ook duidelijk zichtbare minpunten waar geen verder onderzoek voor nodig is. Zo is het gehalte van verzadigde vetten in melk relatief hoog en bevat het veel calorieën in vergelijking met andere producten.

Verschil magere, halfvolle en volle melk
Het verschil tussen magere, halfvolle en volle melk zit hem voornamelijk in het vetpercentage. De volle melk heeft het hoogste vetpercentage en is veel ‘dikker’ dan de magere variant. Nadeel daarvan is wel dat veel vitaminen slechts oplosbaar zijn in vet en de magere melk dus minder vitaminen bevat. Bij magere melk worden de vetten er uit gehaald en bij volle melk worden vaak zelfs extra vetten toegevoegd. Sommigen beweren dat het chemische proces waarbij de vetten er uit worden gehaald erg gevaarlijk is voor de mens en zelfs kanker kan veroorzaken. Men kan dan dus beter voor halfvolle of volle melk kiezen, deze zijn minder bewerkt.

Biologisch?
Wat is het verschil tussen biologische en gewone melk? Dit is eigenlijk hetzelfde verschil als tussen biologisch en niet biologisch vlees. Er wordt in de voeding van biologische koeien geen bestrijdingsmiddelen en kunstmest gebruikt. Ook krijgen zij geen krachtvoer om ze vet te mesten maar groeien zij op een natuurlijk tempo. Uiteraard wordt er een eis gesteld aan de beweging van de dieren, ze moeten naar buiten kunnen en hebben meer leefruimte. Sommigen vinden biologische melk lekkerder smaken dan de normale variant. Biologische melk is er ook in de varianten mager, halfvol en vol.

Osteoporose
Het hoge calciumgehalte en de vitamine D zou bijdragen aan het tegengaan van botontkalking. Of dit werkelijk het geval is is nog maar de vraag. Uit een Amerikaans onderzoek onder 121.000 vrouwen bleek dat de vrouwen die meer dan 2 glazen melk per dag dronken 45% meer kans hadden op een gebroken heup dan de vrouwen die 1 glas per dag dronken.

Bij een ander onderzoek werd de hoeveelheid gedronken melk per inwoner van verschillende landen met elkaar vergeleken. Hieruit bleek dat hoe minder melk de inwoners consumeren, hoe kleiner het risico op osteoporose is. De landen waar de meeste melk werd gedronken, daar was juist meer sprake van osteoporose. Dit komt omdat het calcium in koemelk niet goed kan worden opgenomen door de mens. Daarnaast beperken ook bepaalde eiwitten die in melk zitten de calciumopname.

Het is dus raadzaam om, wanneer u de melk drink om osteoporose tegen te gaan, zeker ook te zorgen voor voldoende calciumopname via andere wegen.

Gezondheidsrisico’s
Mensen die veel melk drinken hebben onder meer een hogere kans op diabetes type 2, eierstokkanker, de ziekte van Crohn, MS en overgewicht. Althans dat stellen vele verschillende onderzoeken die zijn gedaan naar melk. Andere onderzoeken wijzen bijvoorbeeld uit dat de kans op darmkanker afneemt.

Een veelgehoord argument is dat melk vanuit de natuur is bedoeld voor zoogdieren in de groei. Alle zoogdieren stoppen met het drinken van melk wanneer zij een bepaalde leeftijd bereiken. Alleen de mensen blijft melk doordrinken, en dan zelf koemelk en niet de eigen melk. Dit kan een oorzaak zijn van de hoge mate van overgewicht.

Wat nu?
Al met al is het dus nog maar de vraag wat voor effect melk op de gezondheid heeft. Er zijn zoveel tegenstrijdige onderzoeken geweest dat het onduidelijk is wat de effecten zijn van melk op het menselijk lichaam. Onderzoek zal dit in de komende jaren moeten uitwijzen. Tot dit duidelijk is een goede slogan: ‘Drink melk, maar met mate’.